روابط بین والدین و فرزندان

جایگاه کودک در خانواده
هیچ جایگاهی در خانواده را نمی‌توان بهترین جایگاه دانست. فرزند ارشد خانواده در محیطی رشد می‌کند که کودک در محور آن قرار دارد و در آن به نسبت بچه‌هایی که بعداً به دنیا می‌آیند  فعالیت‌های خانواده بیشتر بر روی او متمرکز است.
فرزند اول خانواده هنگام رشد از راهنمایی و کمک بیشتری برخوردار است  در طی طفولیت زبان پیچیده‌تری را از والدینش می‌آموزد  و به علت فشار پدر و مادر بر او بیش از بچه‌های بعدی به موفقیت می‌رسد.
فرزند اول معمولاً بهتر توسط بزرگ‌تر‌ها پذیرفته می‌شود  و چون هماهنگی بیشتری با انتظارات اجتماعی دارد  آمادگی بیشتری برای پذیرش نقش رهبری دارد. از طرف دیگر مهارت والدین در مورد نقش پدر و مادری خود در ارتباط با فرزند اول کمتر و تمایل آن‌ها به مداخله ،  اجبار ، محدود کردن و استفاده بیشتر از انضباط اجباری و تنبیهات مختلف نسبت به بچه‌های بعدی بیشتر است.
این کار ممکن است منجر به این شود که فرزندان اول احساس اضطراب بیشتری را از والدین خود دریافت کنند به خود دریافت کنند به عبارت دیگر دائماً از خود می‌پرسند «آیا کار من درست است؟».
با این حال تقریباً شکی وجود ندارد که اگر فرزندان بعدی هم به اندازه فرزند اول مورد راهنمایی و توجه قرار گیرند  احتمالاً به همان اندازه موفق و از نظر اجتماعی مقبول خواهند بود.
 

فرزندان اول بیشتر از فرزندان بعدی به سلامت خود توجه دارند و در بزرگ‌سالی بیشتر با پزشکان مشورت می‌کنند. آن‌ها همچنین محتاط‌ترند و کمتر ریسک می‌کنند.
مشخص شده است که جایگاه خانوادگی تأثیر بسزایی در نحوه سازگاری بزرگ‌سالان در امر زناشویی دارد. دلیل این امر این است که ما در دوران کودکی یاد می‌گیریم نقش‌های معینی را در منزل ایفا کنیم و پس از ازدواج هم به آن نقش‌ها ادامه می‌دهیم.
کودکانی که چند خواهر و برادر خردسال دارند  مجبورند توجه والدین را با آن‌ها قسمت کنند. اگر کودکی ضعیف‌تر باشد ممکن است سهم اصلی توجه والدین نصیب او شود و سایرین نسبت به این «پارتی‌بازی» حساس شوند.
در یک خانواده پر جمعیت فضا و امکانات کمتری وجود دارد. بچه‌ها دائماً با یکدیگر آمیخته‌شده‌اند و انتظار می‌رود با یکدیگر بازی کنند ، اسباب‌بازی‌ها و دوستان مشترک داشته باشند و لباس یکسان بپوشند حتی اگر از یک جنس هم نباشد. این مسئله به طور آشکار رشد شخصیت و فردیت کودک را سرکوب می‌کند.


•    تأثیر جایگاه خانوادگی به سرعت پایدار می‌شود و تأثیر شگرفی بر سازگاری شخصی و اجتماعی کودکان در سنین بالاتر می‌گذارد.
•    تعداد کودکان خردسال در خانواده تأثیر مهمی بر رشد کودک دارد.
•    فاصله‌گذاری بین بچه‌ها ضروری است. در صورت امکان  زمان مطلوبی که یک کودک بایستی قبل از ورود خواهر یا برادر دیگر به تنهایی با والدین خود سپری کند  2 تا 2.5 سال است.
منبع:کتاب همه کودکان تیزهوشند اگر...
جایگاه کودک در خانواده